Interview met de Nederlandse Raad van Kerken onderhandelaar
​Ik ben Marijke van Duin en woon in Zandvoort, na vele jaren
Amsterdam. Ik ben doopsgezind en sinds 1995 betrokken bij
de Nederlandse, Europese en internationale oecumene op het
gebied van schepping, klimaat en milieu. In 1995 werd ik lid van
de werkgroep Kerk en Milieu van de Raad van Kerken in Nederland,
in 1998 was ik mede-oprichter van het Europees christelijk
milieunetwerk ECEN, en in 2000 kwam ik in de werkgroep Klimaatverandering van de Wereldraad van Kerken.
Wat motiveert en inspireert je bij dit werk?
​
Wij mensen wonen op een hele mooie planeet waar we helaas slecht mee omgaan. Er is veel te weinig ontzag voor Gods schepping, en daardoor vervuilen we de boel, putten de aardse hulpbronnen uit, geven er niets om dat allerlei planten- en dierensoorten verdwijnen, en maken de planeet langzaam onleefbaar door klimaatverandering. De bescherming van Gods schepping is heel belangrijk, en daartoe zouden we moeten beseffen dat we er zelf deel van uitmaken. Er is niet zoiets als 'de mens' en 'het milieu' - wij maken zelf deel uit van het hele ecosysteem. Wij zijn immers ook schepselen Gods.
Hoe kunnen wij vanuit Nijmegen jouw werk ondersteunen?
Lees Laudato Si' en de publicaties van de Raad van Kerken in Nederland en andere organisaties op dit gebied, en gebruik die voor bewustwording. Sluit je aan bij GroeneKerken en zet praktische stappen op het gebied van duurzaamheid. Vraag eens aan je pastoor of predikant om een eco-theologische preek te houden. Kijk ook eens naar het Europese netwerk (www.ecen.org) waar veel waardevol materiaal te vinden is.
Voor de hoeveelste keer ben je betrokken bij de COP?
Dit is het 26e jaar dat ik de klimaat-COPs volg voor de Wereldraad van Kerken (sinds 2000).
​
Wat was je ervaring met COPs tot nu toe?
De eerste jaren was de sfeer optimistischer dan nu. Er was een duidelijk besef dat alle landen samen moeten werken om klimaatverandering tegen te gaan, waarbij de rijke landen vooral zou moeten inzetten op het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen, en de arme(re) ruimte zouden moeten krijgen - dus geld en schone technologie - om hun economieën op een schone manier te ontwikkelen. Helaas is ca. 15 jaar geleden de sfeer geleidelijk veranderd. Weliswaar is in 2015 het Parijse Klimaatakkoord gesloten, maar al direct daarna werd duidelijk dat het heel moeilijk zou worden om de doelstellingen daarvan te behalen. De belangrijkste redenen voor deze verslechtering zijn:
1. Het grote verschil in welvaart in de wereld, waarbij de rijke landen niet bereid zijn hun historische klimaat'schuld' te erkennen, en dus de arme volstrekt onvoldoende steunen bij hun klimaatbeleid - terwijl juist veel arme landen het meest last hebben van de gevolgen van klimaatverandering.
2. De hardnekkigheid waarmee de fossiele industrie (kolen, olie, gas) weigert maatregelen te nemen om ófwel zichzelf op te heffen, ófwel andere (niet-fossiele) producten te gaan maken. Helaas zit de geopolitiek in hoge mate vast aan de fossiele industrie; denk bijvoorbeeld aan de financiering van de Amerikaanse politieke campagnes door de fossiele industrie. Ook elders zijn die verbindingen sterk. Daardoor durven nationale overheden de fossiele industrie niet aan te pakken.
3. Het westerse financieel-economische systeem is gebaseerd op concurrentie en winst maken, niet op het delen van geld en goederen. Helaas is het westerse systeem dominant in de wereld, terwijl er juist veel geleerd zou kunnen worden van andere culturen op het gebied van delen én van natuurbeheer.
​
Wat verwacht je van deze COP?
Heel weinig, vanwege het presidentschap van Trump in de VS. Hij is een klimaatontkenner en dat heeft helaas invloed op andere landen. Bovendien heeft Trump een hekel aan de VN. Daarnaast zijn veel landen gefocust op oorlogen en het vergroten van het defensiebudget, in plaats van op samenwerking om klimaatverandering aan te pakken. Het kortetermijndenken verdringt momenteel het langetermijndenken.
​
Wat hoop je van deze COP?
Dat in elk geval de Verenigde Naties, als enige platform in de wereld voor werkelijk multilateraal overleg, niet verder wordt ondermijnd. Dat andere grote machtsblokken, met name China, de EU en de BRICS-landen elkaar weten te vinden en verdere stappen zullen durven zetten op het gebied van klimaatbeleid - dan maar zonder de VS. In feite zou de geopolitiek beïnvloed en gevormd moeten worden door de klimaatonderhandelingen en de samenwerking die daarvoor nodig is. Niet andersom zoals nu het geval lijkt te zijn: dat de kortzichtige geopolitieke verhoudingen de klimaatonderhandelingen onder druk zetten.
​
Wat kunnen wij hier in Nijmegen doen om de COP te volgen en aan een goede afloop bij te dragen?
Het is van belang om 29 oktober weloverwogen te stemmen. De COP zelf volgen is natuurlijk prima, maar denk vooral aan de invloed die je lokaal, regionaal en nationaal kunt uitoefenen. Met name dus via de stembus, en in de eigen kerkgemeente of parochie. Ook is het belangrijk om je aan te sluiten bij netwerken die expertise hebben op het gebied van duurzaamheid en klimaat. Dat biedt hoop en inspiratie!
Verder: vraag aan je parochie of gemeente om de oproep om ecocide strafbaar te stellen, te ondersteunen. Hetzelfde geldt voor het non-proliferatieverdrag op het gebied van fossiele brandstoffen. Zie:
https://www.faithforecocidelaw.earth/
Ondersteunen kan ook als organisatie of individu.
Dit helpt het internationale oecumenisch team bij de COP enorm.
